14 kwietnia br. w siedzibie PIN-Instytutu Śląskiego w Opolu  odbyło się spotkanie polonijnych i polskojęzycznych wydawców, redaktorów i dziennikarzy - ludzi świata mediów. Okazją -  była promocja książki autorstwa Leonarda Paszka i Marii Kalczyńskiej "Niemieckie Polonica prasowe". Książka jest kolejnym etapem  projektu badawczego prowadzonego przez dr Marię Kalczyńską od 1998 roku w Zakładzie Badań Historycznych i Niemcoznawczych PIN-Instytut Śląskiego w Opolu . Celem badań  jest  dokumentowanie funkcjonowania  polskojęzycznych działań  kulturowych, w tym także prasy i  książki w szerokim tego słowa znaczeniu, na niemieckim obszarze  wydawniczym.  Opublikowane  w latach 2000-2004 książki i artykuły  , będące owocem tych badań,   potwierdzają opinie,  że polskie życie kulturalne w Niemczech jest trwałym elementem  działań wielokulturowego  społeczeństwa niemieckiego. Przykładem tej tezy jest też,  wydana w kwietniu 2004 r., praca bibliograficzno-biograficzna  pt.  "Niemieckie polonica prasowe", jej  autorom udało się  zestawić  65 periodyków ukazujących się w ostatnim dwudziestoleciu XX wieku w Niemczech oraz  odnotować 70 biogramów osób zaangażowanych w proces edycji poloniców niemieckich.  
   Promocja, książki o której mowa,   podzielona była na dwie części. W pierwszej oficjalnej - uroczystego otwarcia  dokonał i słowo wstępne wygłosił dyrektor PIN-Instytutu Śląskiego prof. dr hab. Stanisław Senft. Podkreślił przy tym  otwartość Instytutu dla inicjatyw  popularyzacji naukowo-wydawniczej problematyki  Polonii niemieckiej. Następnie studentka Uniwersytetu Śląskiego przedstawiła postać Jana Kowalika, któremu dedykowana była promowana książka. Punktem kulminacyjnym pierwszej części był wykład  prof. dr hab. Leszka Szarugi na temat  uwarunkowań kulturowych współczesnej emigracji polskiej:   "Między emigracją a wędrówką". Pierwszą część obrad zakończyła burzliwa dyskusja, z udziałem zaproszonych gości, m.in., duchownych PMK w Niemczech: ks. Cz. Nowaka, ks. Z. Małeckiego, redaktorów: J. Tyblewskiego i Ewy M. Slaskiej z Berlina, W. Zaborowskiego z Frankfuru i  A. Giese z Wesseling.  
   Wymiana zdań udowodniła jak ważnym problemem polskiej diaspory w Niemczech jest potrzeba dostępu do polskiej  kultury  w kraju nowego osiedlenia. 
   Druga część spotkania miała bardziej roboczy charakter. Prezentowano polskojęzyczne media działające w Niemczech oraz omawiano ich aktualne problemy. W tej części spotkania głos zabrali m.in.: Ewa Maria Slaska (Niemiecko-Polskie Towarzystwo Literackie "WIR", www.wir-edition.de), Marcin. Idziński z Monachium, Wojciech W. Zaborowski z Frankfurtu ("Samo Życie"), Wojciech Maciejewski ("Samo Życie", "Angora" - www.angora-online.de), Krystyna Koziewicz ("Kurier Polonica"), Michał Zięba (www.polonia-total.de), Grzgorz Przytulski i Agnieszka Górniak (www.radio-atut.de), Jacek Tyblewski ("Radio Multi-kulti", www.multikulti.de), Wiesław Kutz i Wojciech Leśny ("Fakty", www.fakty.de), Arno Giese (pisarz i dziennikarz, "Nowy Dziennik", "Gazeta Niedzielna", "Forum Polonijne", "Nasze Słowo"), Marian Pyrek (www.sempersilesia.pl), Jan Zając (wydawnictwo Pergamena, www.pergamena.pl), Adam Dyrko (dziennikarz z Monachium). W spotkaniu uczestniczyli również Beata Ziółkowska i Wojciech Seńkówz TV "Teleraj", Sebastian Rorbach (autor projektu okładki do książki), pracownicy nauki i studenci Uniwersytetu Opolskiego i Uniwersytetu Śląskiego oraz Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji we Wrocławiu. Konferencję prowadził prof. dr hab. Michal Lis- historyk,  badacz Polonii niemieckiej. 
 Zakończeniem i podsumowaniem  pracowitego dnia obrad była wieczorna wizyta  w Radiu Opole i udział w audycji na żywo. Dyskutowano przede wszystkim o kondycji mediów polskich, ich roli w środowisku lokalnym oraz o czekających ich  wyzwaniach spowodowanych wejściem Polski do Unii Europejskiej. 
   Z inicjatywy organizatorów spotkania została  powołana nagroda im. Jana Kowalika, która będzie przyznawana dla osób  zasłużonych  dla polonijnych mediów w Niemczech. Kapitułę nagrody tworzyć będą dziennikarze, wydawcy i prasoznawcy zajmujący się polsko-niemieckimi kontaktami kulturowymi. Pierwszą laureatką nagrody została Brygida Gołębiowska - założycielka i redaktorka, ukazującego się od 15 lat w Hamburgu, dwutygodnika "Kurier" (www.kurierpl.de). W tym roku nagrodę stanowił  obraz - akwarela pędzla   Andrzeja Piwarskiego znanego  artysty z Essen (www.piwarski.pmk-essen.de). 
Konferencji towarzyszyła  okolicznościowa wystawa przedstawiająca  wszystkie tytuły gazet polskich i polskojęzycznych wydawanych w latach 1980-2004 w Niemczech  pt.  "Polonica prasowe".
   W konkluzji można podkreślić,  że istnieje potrzeba spotykania się pracowników i badaczy polskich mediów funkcjonujących za granicą. Warunkiem jednak dobrej i inspirującej atmosfery tego typu spotkań oraz innych działań  polonijnych musi być umiejętność  wyjście "ponad podziały" i osobiste korzyści, które często są jeszcze zjawiskiem  powszechnym  wśród przedstawicieli Polonii. Instytucja Instytutu Śląskiego  oraz wielokulturowość Opola  jak najbardziej sprzyjają tworzeniu pozytywnej, twórczej atmosfery dla dalszych tego typu spotkań. 
   Należy życzyć wszystkim  pracownikom polskich mediów w Niemczech, aby potrafili umiejętnie wykorzystać daną im szanse oddziaływania na swoich odbiorców w Niemczech.    Ich opiniotwórcze  pióro, mikrofon i ekran  w wielokulturowym globalnym społeczeństwie    powinno, pomimo czasami różnic i sprzeczności,  jednak  zbliżać do siebie,  dawać  szansę na  rzetelną i kompetentną wymianę  informacji, popularyzować język i kulturę polska poza jej  granicami   oraz  uczyć dialogu i szacunku dla innych kultur.
  
Joanna Dębska